miércoles, 31 de octubre de 2018

Materia prima madeirense

(Hala, vou rematar un post que comecei en 2011 e que non publiquei no seu tempo)

Xa pasaron meses pero mira, no seu momento limiteime a falar do meu restaurante favorito de Funchal, así que agora haberá que falar un pouco máis da gastronomía e curiosidades da illa.

Unha das cousas que fai especial de Madeira é o seu clima: se ben está moi cerca do trópico coma é unha illa con moito monte hai unha variedade de clima. Na costa cultivaban banana e papaya, e nos montes do interior tiñan castiñeiros.

Aquí van dúas fotos do que cultivaba a xente nas súas leiras (na beira do mar) para que se vexa que lle poden dar a cousas máis exóticas ca nos:


Papaia


Taro (si, en Galicia plantase coma adorno)

Bueno, o certo é que no mercado (o famoso Mercado das Flores de Funchal ó que van todos os turistas) había de todo un pouco exótico que un quixese:
Aqui temosun pouco de todo, dende productos do vello mundo ata productos do novo mundo: eses verdes de embaixo á dereita son chayotes, chuchus ou pimpinela en Madeira. E logo temos leitugas, repolos, patacas, espinacas...
Nesta foto vense guaiabas ou goiaba (en Portugués) que son orixinarias de Brasil... pero que un coida que xa son asiaticas, polo moito que as aprecian alá. Se se cultivan en Madeira, enton poderíamos telas frescas en Europa. Pena que non pase tal.
¿E isto que chaman banana-ananás? Pois é o fruto dunha planta que usamos moito en Galicia coma adorno: a costela de adán. Da este fruto que esta feito de exágonos, pero ten un sabor semellante ó platano. Por eso seguro que en Madeira lle teñen este nome.
Aquí voltamos a ter os sospeitosos habituales: repolos, leitugas... pero tamen rabanos ou nabos. E pepinos.
Tamén laranxas e uvas.

Esta combinación de productos de climas temperados con productos de zonas tropicais fai moi interesante as opcións culinarias en Madeira. O que si que teñen o problema de que non teñen moitas superficies para cultivar, así que a agricultura e bastante de subsistencia. Pero variedade ... teñen a eito.

viernes, 26 de octubre de 2018

¿Coma queda a cervexa despois de 15 anos?

Imos a ir a tope en plan gonzo gastronómico. Neste caso imos ver que lle pasa a unha cervexa artesanal logo de 15 anos. ¿Mellora? ¿Empeora? ¿É bebible?

A ver, cunha cervexa pasteurizada (todas as industriais son pasteurizadas / microfiltradas - bueno, tiña curiosidade de que pasa co microfiltrado) non hai moita historia. O líquido é basicamente auga alcohol, e algunhas outras cousas máis. Pero nunha cervexa bio, hai levaduras. E ainda que non hai moito osixeno, seguramente algo pudo pasar. (En teoría esta fermentación na botella é o que xenera o gas) . 

Coido que o máis interesante do choio é ... ¿como carallo tes unha cervexa de hai 15 anos? Pois sí que é unha bóa pregunta. Comprouse. Gardouse, esperando a poder tomala un día (era unha botella de 3/4, así que prestaba que viñera visita para tomar varios) e finalmente pasou o tempo e esquecemos de ela.

Tratase dunha cervexa francesa: Jade Biolóxica. Da cervexeira Castelain. Son do norte de Francia, tirando hacia Lille, case en Bélxica. 



Aquí vai a proba de que é vella ... E se cadra é máis vella do que eu coidaba porque o 12/03 é a data de caducidade, así que a cervexa debe ser anterior.. E tamén interesante ... ¡¡ non é data de caducidade !! Se non que é data de consumo preferente. O cal quere dicir que os fabricantes confiaban en que a cervexa non mataría a ninguén.

Bueno imos ó tema:

  • ¿Coma estaba de pousos? Pois tiña unha chea de eles. Ademáis co choio de movela para inspeccionala, remexin todo, e logo xa non deron asentado de novo. De feito máis ca pousos, o que estaba era turbia. De feito tivena que filtrar para tomala, porque o que tiña flotando tiña un aspecto un tanto feo. 
  • ¿Mantivo o gas? Pois francamente non. Debeuno perder, se cadra non o tiña de orixe. Pero a verdade  quedou máis ben coma se fora unha sidra natural. 
  • Falando de sidra ... sabía medio a sidra. Isto pode ser porque en todo este temo fixo fermentación maloláctica. No viño embotellado pasa. Pode que na cervexa pase. Eu non vos son experto en fermentacións, pero segundo leo por ahí, si que hai cervexas que sufren fermentación láctica: especialmente as ácedas coma as lambic, e berliner weisse. Pero eu coido que neste caso foi algo que sucedeu co tempo, porque a Jade é unha rubia. 
  • ¿Estaba áceda? Pois un tanto ... pero eu pensaba que ía avinagrar coma pasa as veces co viño que queda vello, pero non tanto. 
Resumo, quedou bastante estropeada (a coma se supoña que era a cervexa orixinalmente) pero era bebible. Non moi disfrutable, pero si que se bebía. 

domingo, 21 de octubre de 2018

How To: Salsa botanera de chile piquín (o piri-piri o no)

El piri-piri que podría ser piquín


Aunque aquí en Galicia pensemos que los pimientos son una planta anual (como los tomates por ejemplo), en realidad los pimientos o chiles  (Capsicum annuumCapsicum pubescensCapsicum chinense) suelen ser arbustos, y pueden llegar a ser bastante altos. (En la wikipedia alguien alega que en realidad en estado silvestre son anuales, y que sólo se vuelven perennes al ser cultivados, pero en México los chiltepin silvestres son perennes y si son arbustos longevos).


Mis padres tienen una plantita de chile, que quedó en una esquina sin que nadie la arrancase, y ha vuelto a brotar este año. Es el de la foto. Así que tambien en Galicia podrían ser perennes. ¿Y que chile es? Pues la semilla que nos dieron vino de Africa pasando por Portugal: es piri-piri o piripiri. O eso pensabamos nosotros. Porque lo cierto es que si uno busca en Internet imagenes de piripiri, los furtos no son muy parecidos a estos: según las fotos son más alargados y la planta no tiene exactamente las mismas hojas

Pero como piri-piri angoleño nos lo vendieron y tampoco vamos a contradecir al vendedor.

¿A que se parece esta planta entonces? Pues a mi me parece a un tipo de chile que tambien se cultiva en México: el chile piquín, amashito, chilpaya,chiltepines. (Por cierto, amashito, aunque pueda sonar a japonés es el nombre que le dan los chontales de Tabasco en su lengua maya). Cumple todas las caracteristicas: el tamaño, la forma, el que madura erguido, la forma de las hojas, que da muchas flores y muchos frutos... Incluso en el sabor se le parece (el chile tiene un sabor ácido y citrico, además del picante).

Lo único extraño es que los chiles de mis padres comienzan siendo negros antes de madurar y volverse rojos. Pero investigando tambien hay chiles amashito que toman color negro antes de madurar.

¿Como se usa el chile piquín?

En Ciudad de México y el centro del país no se vende mucho el chile piquín fresco (la ciudad es de jalapeño, serrano, habanero y algo de manzano o chile de arbol verde). Si bien he visto que cuando bajas a las costas (Veracruz) si empieza a ser popular y usados en los platos y salsas que se hacen en la zona. 






(Es interesante que la salsa de piquín es mucho más líquida que las habituales salsas mexicanas, y que no lleva ni tomate, ni jitomate ni aguacate). 

Donde si que es habitual el piquín es seco. Como habíamos comentado en el post sobre chiles secos, ya estaba el piquín: 



Pero donde es imprescindible es molido. Porque: es el chile que se espolvorea en las frutas. (Y que se pone en el borde de las cervezas, y se añade a las micheladas y tal). 

Aunque sólo en teoría. Porque en muchos sitios (sobre todo fuera de México) se usan los polvos Tajín, pero no indica que chiles lleva. Podría ser piquín, pero podría ser otros. Pero la fruta picada callejera, no usa Tajin, y probablemente allí sea piquín de verdad. 

¿Y que hago yo con el chile piquín? ¿Salsa botanera?

En casa normalmente recogemos estos chiles maduros y los dejamos secar al sol, con lo que los solemos tomar secos (como los mexicanos). Nos duran todo el año, y son bastante picantes (con uno o 2 normalmente llega para el plato, ponerle más es meterte en líos). 

Pero tenemos tantos, que se me ocurrió intentar probar algo diferente con los frutos frescos. Pensé en hacer salsa (no salsa fresca si no la que puedes guardar en botella durante meses). No soy experto en como se hacen estas salsas, pero luego de ver los ingredientes de estas salsas estan basadas en chile y vinagre (y sal y algunos conservantes). Yo voy a hacer la mía de puro chile y vinagre (de jerez). En principio las salsas botaneras mexicanas no se hacen con chile piquin, si no con chile arbol, pero según he visto, la salsa Cholula si lleva piquin, pero me parece que la hacen de chile piquin seco. La mía va a ser un poco un experimento.  

Lo de usar el molcajete para prepararla es un poco una aventura. ¿Porqué? Pues porque el molcajete requiere mucho esfuerzo y tiempo, pero allá vamos.


Y así quedó. Como se puede ver, el color es bien intenso. Tuve que mezclarle bastante vinagre porque el chile solo quedaba como una pasta, así que hubo que añadirle bastante vinagre para que fuese fluida. La salsa .... pica mucho.


¿Y cuanto pica? Pues vamos a usar una escala que podamos entender todos ... pica como 10 veces la salsa de Tabasco. O si cuadra un poco más. La cosa es bastante intensa. Y la comparación no va demasiado desencadenada con la salsa Tabasco porque los ingredientes son un poco parecidos: 



El chile Tabasco de la salsa industrial es bastante parecido al chile piquín. Ellos tambien la hacen con chile, vinagre y sal y nada más. Aunque su proceso es un poco distinto: la pasta de chile se deja fermentar 3 años, y luego se mezcla con el vinagre, para que vaya absorbiendo el picante y tome algo de color, pero luego le filtran la piel y las semillas. Como dice el propio video: la pasta de chile es 10x más picante que la salsa (seguro que por eso es más picante: la mía es pura pasta de chile). 


martes, 16 de octubre de 2018

Ce qui nous lie

O ano pasado houbera unha película sobre viño (e familias) que en español tiña un nome moi descriptivo: Nuestra vida en la Borgoña (en francés o título ten doble sentido: Ce qui nous lie. Lie pode ser do vervo lier - unir- ou tamén se refiere ás levaduras do viño).


A película non é un peliculón, pero se deixa ver. E se ben o tema principal non é necesariamente o viño, é bastante interesante para ver coma funciona unha adega de Borgoña, e coma se fai o viño alí (ainda que dista moito de ser un documental). En realidade trata máis dos temas da relación nunha familia (3 irmaus).

Hoxendía seguro que a podedes topar en algunha plataforma de streaming. Se tedes curiosade, pois tedes unha película para ver.

sábado, 13 de octubre de 2018

Taqueria Chac Mool: tacos en la playa

Se esta poniendo de moda el concepto de "taquería" en Vigo. (No es que no hubiera antes tacos, que siempre los hubo en los restaurantes, pero ahora hay cada vez más locales más informales donde tomarse unos tacos y unas cervezas). Chac Mool esta en la playa de Patos. (Y si bien ahora ya no es verano, pues se puede ir a ver las olas y aparcar con infinitamente menos problemas que el verano). (No, Chac Mool no es exactamente el mismo local que antes ofrecía comida mexicana en Patos, este es un sitio nuevo - y tiene que ver con otros restaurantes que hay en Vigo).

Puntos a tener en cuenta:
  • Esta centrado en tacos (y quesadillas, y guacamole, y poco más). Por eso lo de Taquería.
  • Tiene los clásicos carnívoros: bistec, carnitas, cochinita, pastor, chorizo, alambre. 
  • Tambien tiene muchas alternativas vegetarianas/veganas: rajas de chile poblano, nopal, champiñones, flor de jamaica, quesadillas (de queso). 
  • Puedes escoger el tipo de tortilla: maiz, maiz azul y trigo. 
  • Me encanta que no tienes que pedir ordenes, si no que puedes pedir individualmente cada tipo de taco: si quieres 1 uno, si quieres 2, si quieres 7,... Esto me parece muy conveniente, porque en muchos otros sitios de Galicia, los tacos son a ordenes, y es un lío para ponerte de acuerdo con los demás. Aquí cada uno pide lo que quiere.
  • Tienes salsa verde, roja y pico de gallo para acompañar. 
Los tacos son pequeñitos (de tortilla pequeña), estan hechos al momento, te los sirven rápido. No son baratos, pero como puedes pedir la cantidad y los tacos que quieres exactamente pues es bueno para ajustar.   

Mis fotos no son demasiado buenas (muy poca luz en la terraza) pero las pongo para ilustrar.














Por cierto si alguien tiene curiosidad sobre que es un Chac Mool, es un tipo de escultura que se encontró en muchos yacimientos arqueológicos en México. No sólo mayas, si no tambien mexicas, toltecas y purépechas.

Maya Chac Mool by Luis Alberto Melograna.jpg
De Luis Alberto Lecuna/Melograna - https://www.flickr.com/photos/lecuna/1803450903/, CC BY-SA 2.0, Enlace